Is é Met Éireann Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta na hÉireann mar atá aitheanta ag an Eagraíocht Mheiteareolaíoch Dhomhanda faoi choinbhinsiún idirnáisiúnta ó 1950 i leith agus is é ceann de na róil is tábhachtaí atá aige ná an saol a chosaint agus sábháilteacht na saoránach a chinntiú. Tacaíonn an tseirbhís freisin le gníomhaíochtaí an tsaoránaigh agus gníomhaireachtaí eile chun damáiste do mhaoin a mhaolú agus suaitheadh ar ghníomhaíocht eacnamaíoch a laghdú agus mar sin an tacaíocht a fheabhsú do chinnteoireacht bunaithe ar thionchar maidir le himeachtaí aimsire.
Is é an réamhaisnéiseoir dualgas a eisíonn príomhshraith rabhadh Met Éireann idir 10am agus meán lae agus déantar iad a nuashonrú de réir mar is gá de réir mar a thagann faisnéis nua ar fáil. Go ginearálta, ní eiseofar rabhaidh níos mó ná 60 uair roimh an drochaimsir a bhfuiltear ag súil leis ach eisítear comhairleacha faoi ghuaiseacha féideartha suas le seachtain roimh ré.
Athraíonn tionchair ó ghaoth/báisteach/sneachta srl., ag brath ar shuíomh, an aimsir le déanaí, staid na talún, an t-am den bhliain chomh maith le fad an imeachta. Is féidir le ham agus suíomh na haimsire foircneacha go háirithe cur isteach go mór ar an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag aimsir foircneach ar an tsochaí nó ar an ngeilleagar.
Tá an dathchódú a úsáideann Met Éireann ailínithe go hiomlán leis an gcleachtas idirnáisiúnta is fearr agus leis an gcóras Eorpach Meteoalarm (www.meteoalarm.eu)
Buí | Aimsir nach bhfuil neamhghnách. Contúirt logánta. |
Oráiste | Annamh. Contúirteach / suaiteach. |
Dearg | Annamh. An-chontúirteach / millteach. |
An Grúpa Náisiúnta Comhordaithe Éigeandálaí (NECG)
Is iad na hÚdaráis Áitiúla na príomhghníomhaireachtaí chun comhordú a dhéanamh ar an bhfreagra a bhíonn le tabhairt ar éigeandálaí drochaimsire. Sa chás go meastar go mbeidh tionchar ag éigeandálaí aimsire ar shábháilteacht an phobail ar an leibhéal náisiúnta, glaonn an Oifig Pleanála Éigeandála ar an Ionad Náisiúnta Comhordaithe Éigeandálaí (NECG) ar iarratas ón Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta. Is í sin an Phríomhroinn Rialtais a dhéileálann le héigeandálaí aimsire.
Cuireann Met Éireann na cruinnithe faisnéise aimsire ar fáil ag an NECG, a thugann le chéile gach Roinn Rialtais agus gníomhaireachtaí agus eagraíochtaí ábhartha, chun tacú leis an bhfreagra faoi stiúir áitiúil agus chun comhordú a chinntiú ar fud an “Rialtais Uile” le linn na héigeandála.
Comhairleacha Aimsire
Eisítear Comhairleacha Aimsire suas go dtí thart ar sheachtain roimh ré le heolas a chur ar fáil go luath maidir le haimsir a d’fhéadfadh a bheith guaiseach. Féadfar iad a úsáid freisin nuair a chruthaíonn suim d’eilimintí aimsire ag gníomhú le chéile guais shuntasach, m.sh. gaotha nach gcomhlíonann láidreacht an rabhaidh ach, nuair a chuirtear iad in éineacht le taoidí arda agus atanna suntasacha, gineann siad baol tuilte. Úsáid eile a d’fhéadfadh a bheith ann ná luas agus treo na gaoithe a chur in iúl ar ócáidí éillithe Luaithreamhán Bolcánach. D’fhéadfaí iad a úsáid freisin le comhairle a thabhairt maidir le carnuithe suntasacha meántéarmacha báistí le linn tréimhse an-athraitheach, nuair is eol go bhfuil ithreacha sáithithe. Is de réir bhreithiúnas Mheitéareolaithe/Réamheolaithe Met Éireann i gcónaí atá soláthar Rabhaidh Aimsire agus Comhairleacha Aimsire.
Cathain a eiseofar Rabhaidh Aimsire?
Go ginearálta eiseofar Rabhaidh Aimsire aon uair a mheastar go mbeidh coinníollacha aimsire a shásaíonn na tairseacha sonraithe thíos laistigh de thréimhse 60 uair. Beidh breithiúnas ag teastáil ón réamhaisnéiseoir a chaithfidh measúnú a dhéanamh ar dhéine féideartha na gcoinníollacha aimsire agus ar an dóchúlacht go dtarlóidh siad. Ar ócáidí áirithe áfach (deireadh seachtaine, tréimhsí saoire) b’fhéidir go mbeadh sé riachtanach Rabhaidh Aimsire a eisiúint thar an tréimhse 60 uair seo, má thagann cinnteacht leordhóthanach ó scrúdú a dhéanamh ar na cairteacha aimsire. Go hiondúil, áfach, bainfear úsáid as Chomhairleach Aimsire (féach thuas) chun aimsir chrua thar 60 uair an chloig a chur in iúl agus de ghnáth ní bheidh na Comhairleacha ag súil ach le guaiseacha aimsire critéar “Oráiste” nó “Dearg”.
Ag cur san áireamh gurb é bunáite na seirbhíse Rabhaidh Aimsire ná “Tionchar” féideartha na haimsire seachas na luachanna uimhriúla a bhaineann na heilimintí aimsire féin amach, d’fhéadfadh sé a bheith iomchuí ó am go chéile rabhaidh a eisiúint ag leibhéal níos airde ná an leibhéal a bhfuil údar maith leis ag na gnéithe aimsire a bhfuiltear ag súil leo. Sampla is ea é nuair a bheifí ag súil le báisteach throm a d’fhéadfadh nach gcomhlíonfadh na critéir “Rabhadh Oráiste” go hiomlán ach a d’fhéadfadh tuilte suntasacha a bheith ann mar gheall ar thalamh sáithithe cheana féin, nó mar gheall ar mheascán de bháisteach, de ghaoth agus de taoide i suíomh cois cósta.
Critéir Rabhaidh Aimsire
Tá na critéir do na leibhéil éagsúla rabhaidh (Buí, Oráiste, Dearg) agus na gnéithe éagsúla aimsire leagtha amach sna táblaí thíos.
BREITHNITHE TIONCHAIR: Is treoirlínte láidre iad na critéir uimhriúla seo ach athraíonn tionchair ó ghaoth/báisteach/sneachta srl., ag brath ar shuíomh, an aimsir le déanaí, staid na talún, an t-am den bhliain chomh maith le fad an imeachta. In aon imeacht aimsire aonair, ní fhéadfaidh an oiread céanna aimsire nó tionchair a bheith ag gach láthair sa limistéar rabhaidh. Nuair a bheifear ag súil le drochaimsir, is dócha go dtarlóidh aimsir agus tionchair ag leibhéil níos ísle chomh maith.
STADAS BUÍ
Aimsir nach bhfuil ina bagairt don phobal i gcoitinne ach a d’fhéadfadh a bheith contúirteach ar scála logánta. Bí ar an eolas faoi choinníollacha meitéareolaíochta agus seiceáil an bhfuil tú nochta do chontúirt mar gheall ar nádúr do ghníomhaíochta nó do shuíomh sainiúil. Ná tóg aon rioscaí inseachanta. |
Gaoth Meánluas: 10 nóiméad Séideán |
Meánluasanna forleathana idir 50 agus 65km/u agus/nó Séideáin fhorleathana idir 90 agus 110km/u |
Rabhaidh Gaoithe Cósta Meánluasanna suas le 30 muirmhíle amach ón gcósta |
Fórsa gála 8 / Fórsa Gála láidir 9 |
Báisteach Féadfaidh méideanna a bheith suas le dúbailt ar fhánaí uachtaracha gaoithe agus athraíonn tionchair ag brath ar easnaimh taise ithreach mar shampla |
20mm – 30mm i 6 uaire an chloig nó níos lú 30mm – 40mm i 12 uair an chloig nó níos lú 30mm – 50mm i 24 uair an chloig |
Sneachta/Oighear
Is féidir le báisteach throm iompú ina sneachtanuair a bhíonn an teocht thart ar nialas (suas go dtí timpeall +4C) |
Treoirlínte amháin
3cm nó níos mó i 24 uair an chloig |
Teocht Íseal/Oighear
Is féidir le teocht na talún a bheith chomh hard le 10 gcéim níos ísle ná na teochtaí aeir |
Íosmhéid aeir lúide 3C nó lúide 4C a bhfuiltear ag súil leis thar limistéar leathan (tarlóidh luachanna áitiúla níos ísle).
Dromchlaí contúirteacha de bharr oighir agus/nó sneachta atá suite. Cúrsaí ag feabhsú. |
Teocht Ard
Is féidir le híosmhéid ard a bheith níos mó tionchair ná uasmhéidanna ard |
>27/15/>27 Uasmhéid thar limistéar leathan os cionn 27C (tarlóidh luachanna áitiúla níos airde) agus íosmhéid de bhreis ar 15C thar 36 uair an chloig. |
Stoirm Thóirní
Tulcaí féideartha |
Stoirmeacha toirní logánta/gníomhaíocht tintrí/báisteach trom/ clocha sneachta |
Ceo (nó ceo reo) | Ceo dlúth thar limistéar leathan nó pócaí ceo reo |
STÁDAS ORÁISTE
Dálaí aimsire neamhchoitianta agus contúirteacha a d’fhéadfadh beatha agus maoin a chur i mbaol. Ullmhaigh tú féin ar bhealach cuí ag brath ar shuíomh agus ar ghníomhaíocht. Is féidir dul i bhfeidhm go mór ar gach duine agus ar mhaoin sna limistéir lena mbaineann. Seiceáil do ghníomhaíocht/imeacht agus cuir moill nó cealaigh mar is cuí. |
Gaoth Meánluas: 10 nóiméad Séideán |
Meánluasanna forleathana idir 65 agus 80km/u agus/nó séideáin fhorleathana idir 110 agus 130 km/u |
Rabhaidh Gaoithe Cósta Meánluasanna suas le 30 muirmhíle amach ón gcósta |
Fórsa Stoirme 10 |
Báisteach Féadfaidh méideanna a bheith suas le dúbailt ar fhánaí uachtaracha gaoithe agus athraíonn tionchair ag brath ar easnaimh taise ithreach mar shampla. |
30mm – 50mm i 6 uaire an chloig nó níos lú. 40mm – 60mm i 12 uair an chloig nó níos lú. 50mm – 80mm i 24 uair an chloig |
Sneachta/Oighear
Is féidir le báisteach throm iompú ina sneachta nuair a bhíonn an teocht thart ar nialas (suas go dtí timpeall +4C) |
Treoirlínte amháin
3cm nó níos mó i 6 uaire an chloig |
Teocht Íseal/Oighear
Is féidir le teocht na talún a bheith chomh hard le 10 gcéim níos ísle ná na teochtaí aeir |
Íosmhéid aeir de lúide 5C go lúide 10C (nó níos ísle) a bhfuiltear ag súil leis thar limistéar leathan. Dromchlaí contúirteacha de bharr oighir agus/nó sneachta atá suite/báisteach reo. Cúrsaí seasmhach. |
Teocht Ard
Is féidir le híosmhéid ard a bheith níos mó tionchair ná uasmhéidanna ard |
>30/20/>30/20/>30 Uasmhéid os cionn 30C ar feadh trí lá agus íosmhéid 20C ar feadh dhá oíche (as a chéile). |
Stoirm Thóirní
Tulcaí féideartha |
Stoirmeacha toirní forleithne/gníomhaíocht thromchúiseach tintreach/báisteach throm/ clocha sneachta mór millteach |
Ceo (nó ceo reo) | Ceo dlúth/ceo reo ag leanúint ar fud limistéar leathan ag cruthú guais tiomána forleathan agus shuntasach ar phríomhbhealaí náisiúnta. |
STÁDAS DEARG
Coinníollacha aimsire annamh agus an-chontúirteach ó feiniméin mheitéareolaíochta dhian. Déan beart chun tú féin agus do mhaoin a chosaint. Lean treoracha agus comhairle a thabharfaidh na húdaráis i ngach cás agus bí ullamh do bhearta eisceachtúla. |
Gaoth Meánluas: 10 nóiméad Séideán |
Meánluasanna forleithne de bhreis ar 80km/u agus/nó séideáin fhorleithne os cionn 130km/u |
Rabhaidh Gaoithe Cósta Meánluasanna suas le 30 muirmhíle amach ón gcósta |
Fórsa Stoirme Fhoréigneach 11 / Fórsa hairicín 12 |
Báisteach Féadfaidh méideanna a bheith suas le dúbailt ar fhánaí uachtaracha gaoithe agus athraíonn tionchair ag brath ar easnaimh taise ithreach mar shampla. |
Níos mó ná 50mm i 6 uaire an chloig nó níos lú. Níos mó ná 60mm i 12 uair an chloig nó níos lú. Níos mó ná 80mm i 24 uair an chloig nó níos lú |
Sneachta/Oighear
Is féidir le báisteach throm iompú ina sneachta nuair a bhíonn an teocht thart ar nialas (suas go dtí timpeall +4C) |
Treoirlínte amháin
10cm nó níos mó i 6 uaire an chloig |
Teocht Íseal/Oighear
Is féidir le teocht na talún a bheith 10 gcéim níos ísle ná an teocht aeir |
Aer íosta lúide 10C (nó faoi bhun) ar feadh trí oíche as a chéile nó níos mó. Uasmhéid de 2C lúide. Dromchlaí contúirteacha de bharr oighir agus/nó sneachta suite/báisteach reo. Is dócha go rachaidh cúrsaí in olcas. |
Teocht Ard
Is féidir le híosmhéid ard a bheith níos mó tionchair ná uasmhéidanna ard |
Mar chritéar Oráiste, ach fós ann ar feadh cúig lá agus oíche as a chéile nó níos mó. |
Stoirm thóirní | Eisceachtúil |
Ceo (nó ceo reo) | Eisceachtúil |
Rabhaidh Mhuirí
Is é an réamhaisnéiseoir ar dualgas i Met Éireann a eisíonn Réamhaisnéis Limistéar na Farraige eisithe don 24 uair an chloig atá le teacht 4 huaire sa lá; ag meán oíche, 6rn, meánlae agus 6in le Rabhaidh do Bháid Bheaga/ Rabhaidh Ghála ábhartha don tréimhse sin. Dáiltear na rabhaidh ghála seo ar RTÉ le craoladh le réamhaisnéis na haimsire ghairid tar éis gach feasacháin Nuachta ar bhuille na huaire. Seoltar chuig na gardaí cósta iad freisin le craoladh ar Marine VHF Radio Ch16. Craoltar an SAF beo ar Raidió RTÉ 1 ó stiúideo Met Éireann ag cúig go meán oíche agus dhá nóiméad tar éis 6rn gach lá.
Mar chuid dár rabhaidh agus forbairtí rabhaidh, beidh Met Éireann anois ag eisiúint Rabhadh do Bháid Bheaga agus Rabhaidh Ghála don tréimhse 24 uair go 54 uair an chloig atá le teacht. Taispeánfar iad seo ar an leathanach Rabhadh ag baint úsáide as an gcóras taispeána 3-Táb nua. Liostáil le do thoil chun fógraí faoi na Rabhaidh Mhara seo a fháil tríd an Aip Met Éireann. Cláraigh anseo chun rabhaidh aimsire Met Éireann a fháil ar ríomhphost..
Rabhaidh faoi Ghála
Eisíonn Met Éireann rabhaidh faoi ghála d’uiscí cósta na hÉireann, a meastar iad a bheith ag síneadh amach 30 míle ón imeallbhord agus Muir Éireann nó cuid di.
Déantar rabhaidh faoi ghálaí a eisiúint má réamh-mheastar go mbeidh gaotha ann ag Fórsa 8 ar Scála Beaufort.
Déantar Rabhaidh faoi Ghála Láidir a eisiúint má réamh-mheastar go mbeidh gaotha ann a shroichfidh Fórsa 9 ar Scála Beaufort nó séideáin mhinice ag ar a laghad 52 muirmhíle.
Eisítear Rabhaidh faoi ghaotha ag an bhFórsa Stoirme má réamh-mheastar go sroichfear Fórsa 10 ar Scála Beaufort nó séideáin mhinice ag ar a laghad 61 muirmhíle.
Eisítear Rabhaidh faoi Fhórsa Stoirme Fíochmhar má réamh-mheastar go sroichfear Fórsa 11 ar Scála Beaufort nó séideáin mhinice ag ar a laghad 69 muirmhíle.
Eisítear Rabhaidh faoi Fhórsa Hairicín má réamh-mheastar go sáróidh na gaotha 64 muirmhíle.
Rabhaidh do Bháid Bheaga
Eisítear Rabhaidh do Bháid Bheaga má réamh-mheastar go sroichfear Fórsa 6 ar Scála Beaufort (íos. 22 muirmhíle) nó suas le 10 muirmhíle amach ón gcósta.
Ainmniú Stoirmeacha
Fuarthas amach go spreagtar feasacht faoi dhonacht aimsire nuair a bhaisteann Seirbhísí Náisiúnta Meitéareolaíochta ainmneacha ar stoirmeacha. Soláthraíonn sé teachtaireacht shoiléir, údarásach, chomhsheasmhach don phobal agus spreagann sé daoine chun beart a dhéanamh chun dochar dóibh féin nó dá maoin a sheachaint.
Comhoibríonn Met Éireann, Met Office na Ríochta Aontaithe agus KMNI na hÍsiltíre chun stoirmeacha a thuar agus a ainmniú. Roghnaítear na hainmneacha ó mholtaí a dhéanann an pobal agus tá siad in ord aibítre, agus roghnaítear ainm fir agus ainm mná gach re seal.
Ainmníonn Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta stoirm nuair a mheastar go mbeidh tionchar ag rabhaidh ghaoithe de Leibhéal Flannbhuí thar limistéar leathan talún. Is féidir le séideáin ar leibhéal flannbhuí nó dearg tarlú i gceantair nochta gan t-an imeacht a bheith ainmnithe.
Rabhaidh Aimsire do Thuaisceart Éireann
Taispeánann Met Éireann rabhaidh aimsire do Thuaisceart Éireann faoi láthair. Déantar é sin chun go mbeidh daoine ábalta na rabhaidh aimsire is déanaí, atá soiléir agus údarásach, d’Oileán na hÉireann a fháil in aon áit amháin. Go háirithe, táthar ag súil go gcuirfidh na rabhaidh uile-Éireann sábháilteacht na saoránach agus an tsochaí i réigiúin na teorann chun cinn.
Ní eisíonn Met Éireann rabhaidh aimsire do Thuaisceart Éireann ach cuireann sé ar taispeáint na rabhaidh do Thuaisceart Éireann a d’eisigh Met Office na Ríochta Aontaithe www.metoffice.gov.uk.
Tá rabhaidh oifigiúla aimsire do gach tír eisithe ag an tSeirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta. Eisíonn Met Éireann rabhaidh aimsire d’Éirinn (seachas Tuaisceart Éireann) agus eisíonn an Met Office sa Ríocht Aontaithe rabhaidh do Thuaisceart Éireann, Albain, An Bhreatain Bheag agus Sasana.
Tugtar foláireamh Ómra (nó ‘Amber’ i mBéarla) ar rabhadh Oráiste do Thuaisceart Éireann mar is é seo an códú de réir dathanna a úsáideann Met Office na Ríochta Aontaithe, is é sin Buí/Ómra/Dearg in áit na lipéad Buí/Oráiste/Dearg a úsáideann Met Éireann.
Mar gheall ar cé chomh gar dá chéile is atáimid agus ar na córais aimsire a roinnimid go rialta, oibríonn Met Éireann agus Met Office na Ríochta Aontaithe i gcomhar lena chéile maidir le stoirmeacha a thuar agus a ainmniú.
Rabhaidh Chomhshaoil
RABHADH DÚCHANA
Má thuartar go mairfidh aimsir chineálta agus thais fada go leor le go bhforbróidh spóir dhúchana prátaí agus agus go leathfaidh siad ina dhiaidh sin chuig plandaí in aice láimhe eiseoidh an réamhaisnéiseoir ar dualgas i Met Éireann Rabhadh Dúchana.
Cuimsíonn rabhadh dúchana
Na ceantair atá buailte
Fad an an tseala dúchana.
Ba chóir am a bheadh oiriúnach le haghaidh spraeála a chur in iúl roimh an seal dúchana (go hidéalach 48 uair an chloig roimh ré)
Is iad na coinníollacha spraeála is fearr ná gaotha Fórsa 3 nó níos lú (<11 kts), gan mórán báistí agus ithreacha so-ionramháilte.
Ba cheart go n-áireofaí sna rabhaidh a eisítear sa chéad choicís de Bhealtaine an tsonraíocht ‘le haghaidh barra a cuirtear go luath’
Tá an modh réamhaisnéise maidir le dúchan a úsáidtear in Éirinn bunaithe ar Rialacha Bourke, a achoimrítear mar seo a leanas:
1. Méid Ama Roimh Ré (teastaíonn méid ama roimh ré sula bhforbraíonn dúchan):
Tréimhse leanúnach 12 uair an chloig le T>10°C agus RH>90% agus báisteach ag deireadh na tréimhse sin de 12 uair an chloig (±3 uair)
NÓ
Tréimhse leanúnach 16 uair an chloig le T>10 ° C agus RH>90% agus gan aon bháisteach.
2. Uaireanta Éifeachtacha Dúchana (EBH):
Carntar Uaireanta Éifeachtacha Dúchána ón am a scaipeann na spóir agus a thosaíonn siad tar éis don Tréimhse Ama Roimh Ré a bheith críochnaithe.
Leanann siad ar aghaidh chomh fada agus a bhíonn coinníollacha T>10°C agus RH>90%. Leanfaidh an tréimhse dúchan fiú má tá bearnaí gearra ann (<5 uair) le coinníollacha níos fuaire nó níos tirime.
Má thuartar 10 go>12 Uaireanta Éifeachtacha Dúchana eisítear RABHADH DÚCHÁNA.
Rabhadh Dóiteáin
Eisíonn an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara rabhaidh dóiteáin/fógraí contúirte dóiteáin bunaithe ar shonraí aimsire dóiteáin le caoinchead Chóras Copernicus an Choimisiúin Eorpaigh, Lárionad Eorpach do Réamhaisnéisí Aimsire Meánraoin agus Met Éireann. https://www.agriculture.gov.ie/forestservice/firemanagement/
MÍNITHE AR THRIOMACH
SEAL TRIOMAIGH: Tréimhse 15 lá nó níos mó as a chéile is ea seal triomaigh nach mbaineann 1.0 mm nó níos mó báistí le haon cheann acu.
DEARBHTHRIOMACH: Tréimhse 15 lá nó níos mó as a chéile is ea dearbhthriomach nach mbaineann 0.2 mm nó níos mó baistí le haon cheann acu.
PÁIRT-TRIOMACH: Tréimhse 29 lá as a chéile ar a laghad is ea páirt-triomach, nach mó ná 0.2 mm an mheánbháisteach laethúil thar na laethanta sin.
Eolas Úsáideach/Cúrsaí Tionchair
D’fhéadfadh tionchar suntasach a bheith ag drochaimsir ar an tsochaí, nó ar an ngeilleagar ag braith ar an am a dtagann sí agus ar an áit ina mbíonn sí.
The timing and location of the occurrence of extreme weather can significantly affect the impact which it may have on society, or on the economy. In any individual weather event, not every location in the warning area may experience the same degree of weather or impacts. When severe weather is expected, weather and impacts at lower levels are also likely to be experienced. The type and amount of impacts can be strongly affected by previous weather conditions.
Frasaíocht
• Is féidir suas lena dhá oiread báistí titim ar fhánaí níos airde ar thaobh na gaoithe agus athraíonn an tionchar go mór ag braith ar rudaí mar thaise na talún.
• Is féidir le duartain thobanna báistí tulcaí agus drochléargas a chruthú agus féadfaidh gaoth ropánta chontúirteach a bheith in éineacht leo
• Is féidir le báisteach throm athrú go sneachta nuair a bhíonn na teochtaí gar do nialas (suas go thart faoi + 4C)
• Stoirmeacha Toirní: Ná déan dearmad ar na contúirtí a bhaineann le tintreach agus ná téigh ar foscadh faoi scáth fearthainne ná faoi chrann. Tá sé contúirteach a bheith amuigh ar uisce oscailte. Bí cúramach faoi fhóin línte talún agus faoi aon mhiotal atá nasctha leis an talamh. Is féidir le splanc thintrí an áit chéanna a bhualadh faoi dhó.
Gaotha
• Is féidir le gaotha a bheith níos airde ná na tairseacha rabhaidh ghinearálta i gceantair nochta mar chóstaí agus tailte arda agus freisin i roinnt ceantar íseal nuair a shéideann an ghaoth trí chúngach.
• Is féidir le tonnta arda a bheith ar lochanna agus ar feadh cóstaí
• Fainic feithiclí taobharda i ngaoithe láidre, go háirithe agus tú ag scoitheadh. Agus tú ag tiomáint feithicle taobhairde, bí ar an airdeall maidir le codanna nochta den bhóthar ina mbeidh an ghaoth níos láidre
Temperatures
- Féadfaidh ceathanna clocha sneachta bail mharfach a chur ar bhóithre toisc go ndéanann an trácht oighear de na clocha sneachta go tapa.
- Is féidir teocht talún a bheith 10 gcéim níos ísle ná teocht an aeir
- Is féidir le ceo/oighear leanúint ar aghaidh ar feadh an lae i míonna an gheimhridh
- Ní bhíonn oighear le feiceáil i gcónaí ar bhóithre ná ar dhromchlaí
- Is féidir le teochtaí arda san oíche níos mó tionchair a imirt, go háirithe ar dhaoine leochaileacha, ná teochtaí arda i rith an lae
Definition of key terms related to impact-based forecasting
Hazard
A hazard is defined as a hydro-meteorological, geophysical or human-induced element that poses a level of threat to life, property or the environment.
Impact
An impact describes the expected damage due to a hazard.
Exposure
Exposure refers to who and what may be affected in an area in which hazardous events may occur. If the population and economic resources were not located in (exposed to) potentially dangerous settings, no disaster risk would exist. Exposure is a necessary, but not sufficient, determinant of risk. It is possible to be exposed, but not vulnerable, for example, by living on a floodplain but having sufficient means to modify building structure and behaviour to mitigate potential loss. However, to be vulnerable to a hazard, it is also necessary to be exposed. Exposure is time (t) and space (x) dependent.
Vulnerability
Vulnerability refers to the susceptibility of exposed elements, such as human beings and their livelihoods and property, to suffer adverse effects when affected by a hazard. Vulnerability is related to predisposition, sensitivities, fragilities, weaknesses, deficiencies, or lack of capacities that favour adverse effects on the exposed elements. Vulnerability is situation specific, interacting with the hazard to generate risk. Therefore, vulnerability may also be time and space dependent. For example, as flood defences are built they protect the population in low-lying areas.
Risk
Risk = Probability of hazard event * consequences (vulnerabilities) * exposure. Risk is defined as the probability and magnitude of harm attendant on human beings and their livelihoods and assets because of their exposure and vulnerability to a hazard. The magnitude of harm may change due to response actions to either reduce exposure during the course of the event or reduce vulnerability to relevant hazard types in general.